Onderzoek

Opzet Dwarsdoorsnede-nderzoek1 in Finland. Om de relatie tussen stress en hart- en vaatziekten te onderzoeken, schatte men het risico voor hart- en vaatziekten in met behulp van twee risicotabellen. Daarnaast stelden de onderzoekers de mate van stress vast met een screeningsinstrument met vragen over het algemeen welbevinden.

Methode Oorspronkelijk werden 1294 personen voor het onderzoek benaderd, namelijk alle mensen die in 1942, 1947, 1952, 1957 en 1962 geboren waren en in Pieksämäki woonden. Er waren geen exclusiecriteria, dat wil zeggen iedereen mocht aan het onderzoek deelnemen. Van hen namen uiteindelijk 899 personen aan het onderzoek deel: 399 mannen en 500 vrouwen. Verpleegkundigen namen vragenlijsten en bloed af voor een risicoprofiel. Het risico op hart- en vaatziekten werd vervolgens berekend aan de hand van de SCORE-tabel en de tabel volgens Framingham. De mate van psychologische stress berekende men aan de hand van het screeningsinstrument (GHQ-12), met vragen over de mate van gelukkig zijn, het voorkomen van depressieve of angstgedachten en slaapproblemen. Aan de hand van de score op dit screeningsinstrument verdeelden de onderzoekers de onderzoekspopulatie per geslacht in 3 groepen: 0 punten, 1-2 punten en 3-12 punten. Ze vergeleken het risico op hart- en vaatziekten in deze groepen.

Resultaten Mannen die hoog scoorden op de GHQ-12 (3-12 punten), scoorden ook significant hoger in de SCORE-tabel en in de tabel volgens Framingham. Zij hadden dus een hoger risico op hart- en vaatziekten in vergelijking met de mannen die laag scoorden (0 punten). De onderzoekers stellen vast dat bij mannen met veel stress het risico op hart- en vaatziekten 28-44% hoger is dan bij mannen met geen of weinig stress. Bij vrouwen vond men geen significante relatie tussen stress en een verhoogd risico.
Mannen bleken vaker te roken en hadden een hogere tensie dan vrouwen. Daarnaast hadden mannen een hogere cholesterolwaarde en glucosegehalte.

Commentaar

Ondanks dat er meer vrouwen deelnamen aan dit onderzoek, vinden de onderzoekers juist bij de mannen in dit onderzoek de grootste relatie tussen stress en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Een mogelijke verklaring is dat de meeste vrouwen in deze onderzoekspopulatie jonger zijn dan 55, de leeftijd vanaf wanneer vrouwen volgens een ander onderzoek meer kans hebben op een hartaandoening. Een andere mogelijkheid is dat vrouwen beter met stress kunnen omgaan.
Dit onderzoek geeft hoe dan ook geen 100% duidelijkheid. Door de opzet van dit onderzoek ontbreken data over sterfte en morbiditeit, waardoor de precieze relatie tussen stress en hart- en vaatziekten onduidelijk blijft. En het is de vraag of er met een goede steekproef is gewerkt. Verder onderzoek is dan ook aan te raden: bijvoorbeeld naar de relatie tussen stressklachten en gezondheidsgedrag wanneer het gaat om starten met roken, ‘verkeerde’ eetgewoonten of weinig beweging. Als het gaat om risico-inschatting vormt dit onderzoek dan ook geen aanleiding om onze werkwijze drastisch te veranderen. Wel is het misschien raadzaam om bij het berekenen van het risicoprofiel te vragen naar mogelijke stress bij een te hoge tensie. Maar als het goed is, doen we dat al…